คุณลักษณะที่ดีของพี่เลี้ยงที่เสริมสร้าง

ในข้อเขียนนี้ขอใช้คำว่า “พี่เลี้ยงที่เสริมสร้าง” หมายถึงคำว่า Mentor ในภาษาอังกฤษ โดยคำจำกัดความของคำว่า Mentor นั้นหมายถึงคนที่สร้างสรรค์ เสริมสร้าง คือผู้ที่ใช้ตนเองเพื่อเสริมสร้างช่วยเหลือคนอื่นให้เกิดการเรียนรู้ เจริญเติบโตขึ้น และประสบความสำเร็จในชีวิต ดังนั้น จึงขอแปลคำว่า “พี่เลี้ยงที่เสริมสร้าง” แทนคำว่า Mentor ในภาษาอังกฤษ

สติปัญญาที่ลุ่มลึกของพี่เลี้ยงที่เสริมสร้าง (mentor) สามารถกลายเป็นการมองการณ์ไกลของคนที่เขาเสริมสร้าง Bud Bilanich ได้กล่าวถึงคุณลักษณะเฉพาะของ “พี่เลี้ยงที่เสริมสร้าง” (mentor) ที่ดีไว้ ดังนี้

1) เป็นผู้ที่เต็มใจที่จะแบ่งปันสติปัญญา ความรู้ ทักษะ และความชำนาญที่ตนมีอยู่แก่ผู้ที่ตนเสริมสร้าง

2) มีมุมมองต่อชีวิตในทางบวก-สร้างสรรค์ เป็นคนที่พร้อมช่วยแหลือเมื่อผู้อื่นที่อยู่ในความยากลำบาก และชี้แนะให้คนอื่นได้ค้นพบโอกาสท่ามกลางความยากลำบากที่กำลังเผชิญอยู่นั้น

3) เป็นผู้ที่เอาใจใส่อย่างแท้จริงในความสำเร็จของผู้ที่ตนเสริมสร้าง เป็นผู้ที่รอบรู้เฉลียวฉลาด และเป็นผู้ที่เข้าใจและร่วมรับรู้ในความรู้สึกของผู้ที่ตนเสริมสร้าง

4) เป็นผู้ที่รู้ตัวว่าตนเองกำลังทำอะไรอยู่ และเป็นคนที่ได้รับการยอมรับนับถือในความรู้และทักษะที่เขามีอยู่

5) เป็นผู้ที่เสริมสร้างตนเองให้เจริญเติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่อง พี่เลี้ยงที่เสริมสร้างเป็นคนที่มีความอยากรู้อยากเห็น ชอบถาม ชอบค้นหา แต่ในบางครั้ง พี่เลี้ยงที่เสริมสร้างกลับเล่นบทบาทในทางตรงกันข้าม เขาจะถามคนที่เขาเสริมสร้างว่ากำลังอ่านเกี่ยวกับเรื่องอะไร แล้วพี่เลี้ยงเองก็ไปอ่านหนังสือนั้น เพื่อตนเองจะได้เรียนรู้และที่สำคัญเพื่อที่จะได้พูดคุย สนทนา และถกเถียงอภิปรายความคิดที่ได้จากที่อ่านนั้นกับคนที่เขาเสริมสร้าง

6) พี่เลี้ยงที่เสริมสร้างคือผู้ที่ชี้แนวทางที่จะเดินไป และตอบสะท้อนย้อนกลับในเชิงสร้างสรรค์แก่คนที่เขาเป็นพี่เลี้ยง แล้วยังช่วยให้ผู้ที่เขาเสริมสร้างมีมาตรฐานสูงยิ่งขึ้น ชื่นชมยินดีเมื่อผู้ที่ตนเสริมสร้างพัฒนาขึ้นถึงจุดที่เขาคาดหมาย ยิ่งกว่านั้นเป็นผู้ที่ช่วยชี้แนะแก้ไขเมื่อผู้ที่เขาเสริมสร้างต้องประสบกับความล้มเหลว ด้วยท่าทีเมตตา ที่เอื้ออำนวยให้เกิดการเรียนรู้ว่าสิ่งที่ไม่ควรทำผิดซ้ำอีกในครั้งต่อไป

7) เป็นผู้ที่ได้รับการนับถือจากเพื่อนร่วมงาน และถ้ากลุ่ม องค์กร บริษัท หรือสถาบันใดจะคัดเลือกคนที่จะเป็นพี่เลี้ยงที่เสริมสร้าง อาจจะเป็นวิธีที่ดีที่เลือกจากคนที่ผู้คนในองค์กรยอมรับนับถือคนๆ นั้น

8) พี่เลี้ยงที่เสริมสร้างคือผู้ที่พยายาม “ดึงและประมวลความคิดและคุณค่าของคนอื่นออกมาให้เห็นชัด เขาเป็นคนที่ใส่อกใส่ใจในการฟังและช่วยให้คนอื่นฟังด้วยความสนใจโดยเฉพาะอย่างยิ่งในคนที่เขาไม่เห็นด้วยหรือคิดเห็นแตกต่าง ด้วยวิธีนี้เขาได้ช่วยให้ผู้ที่เขาเสริมสร้างได้เกิดการเรียนรู้บางสิ่งบางอย่างใหม่

9) พี่เลี้ยงที่เสริมสร้าง (mentor) คือผู้ที่ใช้ชีวิตและเวลาคลุกคลีร่วมทุกข์ร่วมสุขกับผู้ที่เขาเสริมสร้าง และเสริมสร้างด้วยการมีชีวิตที่เป็นแบบอย่างแก่ผู้ที่เขาเสริมสร้างสามารถเห็นด้วยตา สัมผัสด้วยชีวิตจิตใจ และเรียนรู้สิ่งเหล่านั้นอย่างซึมลึกลงในจิตวิญญาณ จนผุดเกิดเป็นสำนึกของผู้ที่ได้รับการเสริมสร้างว่า นี่คือสิ่งที่ฉันจะต้องเป็นต้องทำ (ข้อหลังนี้ผมขออนุญาตเติมเองครับ)

องค์กร หน่วยงาน สถาบันคริสเตียน คริสตจักร และสภาคริสตจักร กำลังร้องเรียกหาผู้นำ ผู้บริหาร ผู้อำนวยการ อธิการ คณบดี ผู้บริหารสภาคริสตจักร ศิษยาภิบาล ศาสนาจารย์ และ คนทำงานคริส-เตียนทุกคน และ ฯลฯ ที่มีจิตวิญญาณ และ ทักษะของการเป็น “พี่เลี้ยงที่เสริมสร้าง (mentor)” แต่ไม่ใช่ไปตั้งอีกตำแหน่งหนึ่งในองค์กรนะครับ ไม่ใช่เด็ดขาด! อุ๊บ...ใช้คำตรงไปหน่อยไหมเนี่ย! (ขอโทษครับ)

ประสิทธิ์ แซ่ตั้ง
บ้านแม่แก้ดน้อย สันทราย เชียงใหม่
081-289-4499