คำถามเรียบง่ายที่ผู้นำมือเซียนใช้ในการนำ

ท่านเคยได้ยินประโยคที่ว่า “เลี้ยงลูกด้วยคำถาม” หรือไม่? ใครก็ตามที่เลี้ยงลูกด้วยคำถามก็จะได้ลูกที่เป็นนักคิด ได้ลูกที่เป็นผู้นำในอนาคต

มีฝรั่งเขียนหนังสือเล่มหนึ่งชื่อว่า “นำด้วยคำถาม” (Leading with Questions เขียนโดย Michael Marquardt) หรืออีกเล่มหนึ่งชื่อ “คำถามที่พระเยซูถาม” (Questions Jesus Asked  เขียนโดย Clovis G. Chappell) และยังมีอีกหลายเล่มที่น่าสนใจครับ

ในการกล่าวถึงเรื่องภาวะผู้นำ การเสริมสร้างพัฒนาผู้นำ ดูเหมือนว่า คำถามนั้นมีความสำคัญมากต่อการสร้างภาวะผู้นำ ทั้งการเสริมสร้างภาวะผู้นำภายในตนเอง และ การเสริมสร้างภาวะผู้นำในคนอื่น

จากการที่ได้เข้ามามีส่วนเกี่ยวข้องในเรื่องภาวะผู้นำในหลายปีที่ผ่านมานี้ ต้องยอมรับว่าผมรู้เท่าที่รู้เท่านั้น และส่วนใหญ่แล้วผมไม่ได้รู้อะไรมากมายนัก หลายต่อหลายเรื่องเกี่ยวกับคนที่ผมพยายามนำที่ผมจำเป็นจะต้องเรียนรู้(ให้ได้) แต่ด้วยเหตุผลกลใดก็ตาม ผมจะรู้ได้ก็ต่อเมื่อผมถามเท่านั้น นั่นหมายความว่าผมยังต้องถามคำถามอีกมากมายหลายคำถาม ศิลปะและทักษะหนึ่งที่สำคัญยิ่งสำหรับผู้นำคือ ทักษะในการตั้งคำถาม

ทักษะหนึ่งที่จำเป็นและสำคัญอย่างยิ่งที่ผู้นำจะต้องพัฒนาตนเองคือ ศิลปะในการตั้งคำถามที่ถูกต้อง คำถามที่เหมาะสม และคำถามที่สอดรับกับสถานการณ์ในเวลานั้น ๆ รอน เอ็ดมอนด์สัน (Ron Edmondson) ได้ประมวลคำถามเรียบง่ายที่ผู้นำชั้นเยี่ยมใช้ถามกันในเวลาที่นำทีมงาน...มีดังนี้ครับ

และนี่คือ 10 คำถามที่ดูธรรมดาเรียบง่ายแต่ทรงพลังของผู้นำมือเซียน

1. ผมจะช่วยคุณได้อย่างไรบ้างครับ?

2. การที่คุณมาถึงความสำเร็จครั้งสำคัญนี้ได้ไม่ทราบว่าคุณต้องเผชิญกับความท้าทายที่ยิ่งใหญ่อะไรบ้าง?

3. คุณเข้าใจในสิ่งที่ผมขอให้คุณช่วยทำหรือไม่ครับ? (หรือ ผมอธิบายสื่อสารชัดพอให้เข้าใจไหมครับ?)

4. ถ้าคุณเป็นผมคุณจะทำอะไรที่แตกต่างจากสิ่งที่ผมทำมานี้บ้าง? (หรือ ผมไม่ได้ทำอะไร หรือ ทำบางเรื่องตกหล่นหรือเปล่าครับ?)

5. คุณมองเห็นอะไรบ้างในสิ่งที่ผมมองไม่เห็นครับ?

6. ในฐานะที่ผมเป็นผู้นำ ผมควรมีการปรับปรุงตนเองในด้านใดบ้างครับ?

7. ถ้าเรามีสิทธิอำนาจที่จะทำสิ่งต่าง ๆ ได้ และเรื่องการเงินก็ไม่เป็นอุปสรรค คุณอยากจะเห็นว่าเราควรทำอะไร/อย่างไรบ้างในฐานะที่เราทำงานเป็นทีมเดียวกัน (หรือ องค์กรเดียวกัน)?

8. คุณต้องการเห็นตนเองอยู่ในฐานะเช่นไรในองค์กรนี้...ในสักวันหนึ่ง? และผมจะมีส่วนเช่นไรบ้างที่จะหนุนเสริมคุณให้ไปถึงจุดนั้นได้?

9. ตอนนี้คุณกำลังเรียนรู้เรื่องอะไรซึ่งคุณเห็นว่าจะเป็นประโยชน์และช่วยพวกเราในทีมงานได้?

10. ชีวิตส่วนตัวตอนนี้เป็นอย่างไรบ้างครับ และผมจะมีส่วนหนุนเสริมอย่างไรบ้างที่จะช่วยคุณอย่างเป็นประโยชน์ได้?

อะไรคือหัวใจและความสำคัญที่ทำให้คำถามธรรมดา ๆ ทั้ง 10 ข้อข้างต้นนี้กลายเป็นคำถามที่สำคัญยิ่งที่ใช้ในการนำครับ? ผมขอตั้งข้อสังเกตว่า 

(1) คำถามทั้งหมดของผู้นำมุ่งสนใจและให้ความสำคัญที่คนถูกถาม

(2) ผู้นำใส่ใจในความคิดเห็น ความรู้สึก ความมุ่งมั่นตั้งใจ และความสนใจของคนถูกถาม  

(3) ผู้นำอ่อนน้อมถ่อมตนพร้อมที่จะรับฟัง เปลี่ยนแปลง พัฒนา และ รับใช้ตามคำแนะนำของผู้ถูกถาม

(4) โดยภาพรวม ผู้ถูกถามคือศูนย์กลางในการนำของผู้นำ (ไม่ใช่ตำแหน่ง อำนาจ ผลประโยชน์ ความต้องการของผู้นำ และความเข้มแข็งขององค์กรมาก่อน แต่ทีมงานที่ตนนำมาก่อน!)

(5) และการนำด้วยคำถามจะช่วยกรุยทางให้ผู้นำมีการนำ 4 ลักษณะที่กล่าวมานี้ ยากที่เราจะนำด้วยการสอน การบอก ให้คำแนะนำ หรือ การสั่งครับ! แต่สามารถนำด้วยคำถามที่จริงใจของผู้นำ และ อ่อนน้อมถ่อมตนอย่างโปร่งใสเท่านั้น

ท่านสมามารถปรับแก้สำนวนและใช้ถ้อยคำใหม่เพื่อให้สอดคล้องเหมาะสมกับบริบทในที่ทำงานของท่าน และแน่นอนครับท่านสามารถเพิ่มคำถามอื่น ๆ แต่ขอตระหนักเสมอว่าถ้าท่านต้องการเป็นผู้นำผู้อื่นในอนาคต หรือ กำลังเป็นผู้นำคนอื่นในขณะนี้ ผมขอเสนอว่าท่านควรเริ่มต้นด้วยคำถาม มิใช่คำแนะนำครับ!